Xuất khẩu cá tra tăng khủng nhưng chưa làm người nuôi thoả mãn

Xuất khẩu cá tra tăng khủng nhưng chưa làm người nuôi thoả mãn

Theo báo cáo thống kê, tình hình xuất khẩu cá tra của nước ta đang có những dấu hiệu tích cực, hứa hẹn một tương lai mở rộng hơn nữa của nền thuỷ sản nước ta trên thị trường thế giới. Khi so sánh với cùng kỳ năm ngoái, giá cá tra có bước nhảy vọt tăng trưởng lên tới 18% – đây là một dấu hiệu đáng mừng cho ngành công nghiệp xuất khẩu nói chung, người nuôi cá và doanh nghiệp liên quan nói riêng. Dù vậy, người nuôi cá và nhà đầu tư vẫn không thể vui mừng nổi. Nguyên nhân chính bởi khoản tăng này không là gì so với những thua lỗ nặng nề của họ sau một năm thất bại.

Giá trị cá tra tăng liên tục trong thời gian gần đây

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, sau giai đoạn sụt giảm giá trị vào năm ngoái và quý 1/2021. Xuất khẩu cá tra đã tăng trưởng mạnh liên tiếp trong những tháng gần đây. Cụ thể, giá trị xuất khẩu cá tra tăng 39% trong tháng 5/2021. Tiếp tục tăng 35% trong tháng 6/2021 so với cùng kỳ năm trước. Lũy kế nửa đầu năm 2021, kim ngạch xuất khẩu cá tra đạt 788 triệu USD, tăng 18% so với cùng kỳ năm 2020.

Nguyên nhân tình trạng xuất khẩu cá tra sang Châu Âu sụt giảm

Xuất khẩu cá tra đang tăng mạnh ở nhiều thị trường: Nga, Mexico, Brazil, Thái Lan,… Và Mỹ, Trung Quốc, EU vẫn là những thị trường chủ lực cho xuất khẩu cá tra. Trong khi xuất khẩu cá tra sang Mỹ tăng rất mạnh với mức tăng 55,3%. Và sang Trung Quốc tăng nhẹ 2,1% so với cùng kỳ năm trước. Ngược lại xuất khẩu cá tra sang thị trường EU vẫn chứng kiến sự sụt giảm.

Xuất khẩu cá tra sang thị trường EU vẫn chứng kiến sự sụt giảm

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản (VASEP), việc cá thương phẩm vào EU suy giảm là rất đáng quan ngại. Trong bối cảnh khu vực này đã phục hồi các hoạt động kinh tế sau Covid-19. Lý giải về vấn đề này, VASEP cho hay. Giá thu mua cá tra nguyên liệu tăng mạnh dẫn đến giá thành sản phẩm cá chế biến tăng. Thế nhưng khi các doanh nghiệp tăng giá cá tra xuất khẩu, thì đối tác ở EU hủy bỏ đơn hàng.

Hiện các doanh nghiệp vẫn phải xuất khẩu cá tra sang thị trường EU. Cùng với giá trung bình dao động xung quanh mức 2,35 USD/kg (tương đương so với cùng kỳ năm trước). Hiện ít nhất 25 doanh nghiệp xuất khẩu cá tra Việt Nam đã “thoái” lui khỏi thị trường EU. Theo đánh giá của các doanh nghiệp cá tra, xuất khẩu sang thị trường EU hiện đang chịu lỗ nặng. Nhưng họ vẫn chấp nhận giá cá ổn định (không tăng cao) so với cùng kỳ năm ngoái. Bởi họ cố duy trì đối tác và thị trường, chờ cho cơn “sóng gió” qua đi.

Chi phí đầu vào tăng mạnh

Từ đầu năm nay, chi phí đầu vào cho sản xuất, nuôi trồng, chế biến đã tăng mạnh. Giá nguyên liệu vật tư tăng 3-4 đợt, các mặt hàng thiết yếu phục vụ cho hoạt động của nhà máy cũng tăng từ 5-25%. Như găng tay, nhựa, bao bì, băng keo… Giá thức ăn thủy sản cũng tăng từ 15-20%. Chưa kể tiền lương người lao động, cước vận tải biển tăng từ 5-7 lần… Khác với thị trường Mỹ chủ yếu tiêu dùng cá da trơn và thị trường Trung Quốc do đông dân nên đã quen với việc khi thực phẩm thiếu thì giá tăng. Nhưng ở EU, cá tra phải cạnh tranh khốc liệt với rất nhiều loại sản phẩm cá thịt trắng.

Theo số liệu của nhà phân tích Ragnar Nystatyl của Kontali, dự kiến sản lượng cá thịt trắng nuôi và khai thác tự nhiên năm 2021 đạt 13 triệu tấn

Theo số liệu của nhà phân tích Ragnar Nystatyl của Kontali, dự kiến sản lượng cá thịt trắng nuôi và khai thác tự nhiên năm 2021 đạt 13 triệu tấn. Tăng 3,7%, tức là tăng hơn 700.000 tấn so với năm 2020. Trong đó, sản lượng cá tra, cá rô phi và cá Alaska pollock đạt mức cao nhất trong nhóm cá thịt trắng. EU đang là khu vực nhập khẩu sản phẩm cá thịt trắng lớn nhất thế giới. Các loại cá thịt trắng đều có giá bán khá rẻ. Đó là lý do người tiêu dùng EU khó chấp nhận mua cá tra giá cao.

Giá cá tra tăng nhưng chưa đủ bù lỗ cho doanh nghiệp và người nuôi

Giá cá tăng nhưng người nuôi vẫn lỗ

Theo Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản, giá cá tra nguyên liệu bán tại ao đầm của người nuôi đã tăng mạnh từ tháng 5/2021 đến nay. Hiện ở mức 21.500 – 22.000 đồng/kg. Tăng 3.500 đ/kg so với cùng thời điểm này năm ngoái. Mặc dù giá cá tra có tăng, nhưng người nuôi cá vẫn lỗ từ 1.000 – 2.000 đồng/kg. Trái ngược với việc cá thương phẩm xuất bán hiện cung không đủ cầu, thì giá cá giống lại đang giảm mạnh. Do nhiều chủ đầm để trống ao, không muốn bắt con giống đưa vào nuôi.

Đồng bằng sông Cửu Long là vùng thâm canh cá tra lớn nhất cả nước. Bình quân chiếm khoảng 80% diện tích và sản lượng xuất khẩu. Nuôi cá tra ở Đồng bằng sông Cửu Long có sự thâm canh rất cao. Sản lượng thu hoạch bình quân đạt 300 tấn/ha. Vì vậy, từ nhiều năm nay, nông dân nuôi cá tra chỉ cần đạt lợi nhuận bình quân 1.000 đồng/kg cá xuất bán. Trên mỗi ha ao đã cho lợi nhuận 300 triệu đồng. Đó là lý do, chênh lệch giữa giá thành sản xuất và giá bán cá tra thương phẩm rất thấp.

Cá thương phẩm không có đầu ra vào năm ngoái

Khác với chăn nuôi lợn gà, hay nuôi các loài cá khác, chênh lệch giữa giá bán và giá thành cao hơn nhiều

Khác với chăn nuôi lợn gà, hay nuôi các loài cá khác, chênh lệch giữa giá bán và giá thành cao hơn nhiều. Có khi lên tới 10.000-15.000 đồng/kg. Theo một số người nuôi cá tra, không chỉ vì giá mua cám cá tăng, mà còn vì suốt năm 2020 và quý đầu năm 2021, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 nên thị trường xuất khẩu gặp khó. Nhiều hộ không bán được cá thương phẩm, nên đã nuôi hạn chế cho ăn, thời gian nuôi kéo dài.

Điều đó dẫn đến hệ số thức ăn tăng cao. Cùng với hao hụt đầu con nhiều nên giá thành càng tăng cao hơn nữa. Hiệu ứng domino từ việc tăng giá thức ăn đang phủ bóng đen lên ngành cá tra. Khiến cá người nuôi cá và doanh nghiệp chế biến cá tra xuất khẩu đang phải chịu thua lỗ nặng nề. Tất thảy đều phải đang “cầm cự” chờ qua cơn sóng gió. Vì vậy, con số tăng trưởng xuất khẩu 18% trong nửa đầu năm nay. Đây không phải là tín hiệu vui cho ngành cá tra.

Xuất khẩu cá tra trải qua một năm thê thảm, lỗ đè lỗ

Về nguyên nhân xuất khẩu cá tra năm ngoái giảm mạnh, ngoài lý do khách quan là dịch bệnh, còn do vấn đề nội tại khiến mặt hàng này dễ bị quật ngã khi thị trường biến động. Theo phân tích của bà Lệ Khanh – Chủ tịch Ủy ban Cá nước ngọt – Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP). Ở thị trường Mỹ, cá tra đã xâm nhập 20 năm nhưng kênh tiêu thụ chính vẫn là Food Service (kênh dịch vụ thực phẩm). Và truyền thông về cá tra hầu như vắng bóng.

“Qua điều tra của nhóm các nhà đầu tư quan tâm đến ngành cá tra Việt Nam thì sự nhận biết của người tiêu dùng đối với cá tra Việt Nam rất ít so với cá rô phi. Đặc biệt các đầu bếp của chuỗi nhà hàng thì gần như không nhận biết rõ ràng về hai loại cá thịt trắng này. Mùa Covid-19, trong khi thị phần cá rô phi Brazil nhập khẩu và Mỹ tăng gần 100%. Cá rô phi Trung Quốc mặc dù chịu thuế 25% vẫn tăng đáng kể. Nhưng cá tra Việt Nam vào thị trường Mỹ sụt giảm gần 25% trong 6 tháng đầu năm nay”.

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *